Fertility Facts

Fertility Facts

با توجه به افزايش سن ازدواج و شيوع پيشرونده ناباروري، دغدغه بسيار افراد اطلاع از وضعيت باليني خود و دانستن حقايقي در ارتباط با وضعيت باروري و شروع دوره يائسگي مي باشد.

امروزه تست هاي متنوعي براي ارزيابي ذخاير فوليكولي تخمدان در زنان به كار گرفته مي شود:

• Clomid challenge test :

در ابتداي فاز فوليكولر سطح سرمي FSHواستراديول اندازه گيري مي شود و پس از مصرف پنج روزه قرص كلوسفين سيترات مجدد، FSH ارزيابي مي شود. بيماران با فوليكول هاي نامناسب نمي توانند استراديول يا Inhibin Bتوليد كنند تا FSH سركوب شود لذا سطح FSH بالا باقي مي ماند.

• بررسي سطح سرمي FSH ، استراديول و Inhibin B
• (AFC) antral follicle count

نيازمند سونوگرافي واژينال است و به مهارت اپراتور بستگي دارد و در سيكلهاي مختلف ثابت نمي ماند.

FSH)   Follicle Stimulating hormone)

FSH توسط غده هيپوفيز ترشح مي شود و محرك رشد فوليكول هاي تخمداني در مرحله اول سيكل قاعدگي است.

اگرچه FSH ازنظرباليني بيشترين تست مورد استفاده براي ارزيابي ذخاير تخمداني است ولي داراي محدوديت هاي زيادي مي باشد:

• ارزيابي فعاليت تخمدان به صورت غير مستقيم زيرا از غده هيپوفيز مغزي ترشح مي شود.
• تغيير پزيري قابل توجه درهرسيكل نسبت به سيكل هاي ديگر دارد.
• تغيير پزيري قابل توجه درهرسيكل به طوري كه نتايج قابل تفسير شامل روزهاي 5-2 هر سيكل مي باشد.
• نتايج سطح سرمي FSH بايد به همراه استراديول تفسير شود زيرا مقادير بالاي استرال >200 در روز 5-2 باعث سركوب FSH و نتايج كاذب مي گردد.
• تداخل با مصرف هر گونه داروي هورموني مثل OCP
• به دليل حساسيت بالاي تخمدان به FSH تا مراحل پاياني دوره باروري حتي با ذخاير بسيار اندك تخمدان واكنس مي دهد.

AMH به عنوان ماركر جديد و مستقل از عملكرد گنادوتروپين ها ، كه ذخاير واقعي تخمدان را منعكس مي كندو محدوديت هاي روش موجود را برطرف مي سازد .معرفي شده است.

Anti – mullerian hormone test

Egg timer test

AMH چيست؟

آنتي مولرين هورمون كه به عنوان Substance mullerian inhibiting نيزناميده ميشودعضوB-transeforming growth factor ميباشد و اثر مهاري برروي فوليكول هاي اوليه تخمدان دارد.

اين فاكتور به وسيله فوليكول هاي كوچك تخمدان درمرحله پره آنترال توليد مي شود و به طور مستقيم به جريان خون ترشح مي گردد و تا زماني كه اندازه فوليكول بزرگتر از 8ميليمتر شود توليد آن متوقف مي گردد.در شرايط طبيعي همه فوليكول ها در مرحله پره آنترال قادر به توليد AMH هستند تا موجب كاهش اثرات هورمون FSH برروي فوليكولهاي فازبازال گرددند.

همزمان كه فوليكول ها به سمت تخمك بالغ رشد مي كنند يا آترزي مي يابند AMH توليد نمي شود يعني هرچه فوليكول هاي باقي مانده در تخمدان بيشتر باشد مقادير AMH بالاتر است.

كاهش پيش رونده مقادير AMHدر گذر زمان ، منعكس كننده كاهش فوليكول هاي تخمداني مي باشد.

مزاياي تست AMH چيست ؟

• ارزيابي مستقيم عملكرد تخمدان
• تغيير پذيري اندك در بين سيكل هاي مختلف
• مقادير ثابت در طول يك سيكل يعني اندازه گيري در هر زماني از سيكل باروري امكان پذير است
• منعكس كننده مقادير واقعي فوليكول هاي تخمدان و كاهش آهسته در طول دوره باروري متناسب با كاهش تعداد فوليكول هاي تخمدان

از نتايج تست آنتي مولرين هورمون چگونه مي توان بهره گرفت:

• تشخيص ناباروري : در ناباروري هاي بدون علت و سقط هاي مكرر بدون توجيه
• درمان ناباروري: بررسي ذخاير تخمدان و احتمال واكنش بيماران به داروهاي محرك تخمدان و نياز به تجويز گنادتروپين خارجي
• ارزيابي اثر FSH اگزو‍ژن در بيماران كانديد IVF و كنترل تحريك بيش از حد تخمدان و پروتكل درمان
• ارزيابي هايپوگناديسم اوليه (مشكلات ناشي از عملكرد تخمداني يا هايپوگناديسم هايپرگنادوتروپيك):

آمنوره هايپرگنادوتروپيكروبيل نارسايي تخمدان سطح AMH بسيار پايين و FSH مقادير بالايي دارد.

• ارزيابي هايپوگناديسم ثانويه ( مشكلات ناشي از عملكرد هيپوفيز يا هايپوگناديسم هايپوگنادوتروپيك)

در آمنوره ثانويه سطح سرمي FSH پايين است در حاليكه سطح سرمي AMH نرمال است.

• ارزيابي افراد مناسب جهت اهداي تخمك
• AMH در مطالعات اخير نشان مي دهد ماركر بسيار مفيدي در تشخيص بيماري هاي وابسته به ذخاير تخمداني است مثل

Premature ovarian failure

• در سندرم تخمدان پلي كستيك سلول هاي گرانونورا AMH بيشتري توليد مي كنند و سطح سرمي AMH با شدت بيماري مرتبط است . به علت اثر مهاري بر روي رسپتور FSHباعث عدم تخمك گذاري مي شود.

اندازه گيري AMH در كناراليگومنوره و هايپراندروژنيسم حساسيت 83% و ويژگي 89% در تشخيص Plo دارد.

• Family Planning:تصميم گيري براي شروع بارداري
• كمك به پزشك براي تصميم گيري جهت انجام تست هاي مربوط به ناباروري و طراحي درمان نازايي يا فرصت دادن به بيمار جهت بارداري طبيعي
• تشخيص زودرس شروع يائسگي و كمك به افراد جهت آمادگي روحي و جسمي براي ورود به مرحله يائسگي
• مانيتور كردن ذخاير تخمدان در طول عمر با اندازه گيري پريوديك AMH
• كودكان با Ambigous genitalia
• كودكان پسر با عدم نزول بيضه ، AMH طبيعي بيانگر عملكرد و حضور بيه ها مي باشد.

Refrences:

• The journal of the socity for Reproductive and fertility march 2010  

Vol3 Journal of assisted Reoroduction and genetic Feb 2014●

   Bioportfolio 10^th.Ed may 2014●