پروژسترون باعث کنترل اثرات تکثیری (پرولیفراتیو) بر روی آندومتر می شود. هر گاه بافت آندومتر برای مدت طولانی تحت تأثیر مقادیر زیاد استروژن قرار گیرد و پروژسترون کاهش داشته باشد، هیپرپلازی آندومتر رخ می دهد.
عوامل مستعدکننده‌ی هیپرپلازی آندومتر همانند سرطان آندومتر می باشند. در رأس آنها چاقی، مصرف استروژن به تنهایی، پلی کیستیک ovary (تخمدان پلی کیستیک)، تومورهای تولیدکننده استروژن موجود در تخمدان، مصرف طولانی مدت تاموکسیفن و دیابت قرار دارند.
تعریف هیپرپلازی آندومتر = رشد بیش از حد غددد و استرومای اندومتر را گویند.
در تخمدان پلی کیستیک به علت عدم تخمک گذاری، آندومتر به طور دائم تحت تأثیر استروژن بدون حضور پروژسترون است، لذا در طولانی مدت ریسک هیپرپلازی آندومتر بالا می رود.
تاموکسیفن خاصیت استروژنی ضعیف دارد.
چربی محل تبدیل آندروژن ها به استروژن است و در نتیجه زنان چاق در معرض تماس با سطوح بالاتر E هستند. (استروژن = E )
انواع هیپرپلازی آندومتر :
1)بدون atypia (آتیپی = بی نظمی)
2)همراه با atypia
آتیپی یعنی بی نظمی. یعنی در سلول های آندومتر تغییرات غیرطبیعی و بافتی وجود دارد. شکل سلول ها بی نظم بوده و هسته های بزرگ دارند. کروماتین هیپرپلازی آندومتر همراه با atypia (بی نظمی) اگر درمان نشود ظرف 5 تا 10 سال در 23 درصد موارد تبدیل به سرطان آندومتر می شود.
20 تا 25 درصد زنان پرهمنوپوز (در حوالی یائسگی) که دچار هیپرپلازی آتیپیک هستند، به طور همزمان دارای سرطان آندومتر نیز هستند.
حدود 75 درصد موارد هیپرپلازی آندومتر بدون آتیپی، بدون درمان ظرف چند سال خود به خود پسرفت می کنند.
علامت اصلی هیپرپلازی آندومتر، خونریزی غیرطبیعی رحمی(Abnormal Uterine Bleeding) است که در زنان جوان که سیکل های بدون تخمکگذاری دارند به صورت AUB خود را نشان می دهد و یا به صورت اولیگومنوره طولانی مدت. ولی در بیماران حوالی یائسگی به صورت پلی منوره یا منوراژی تظاهر می کند.
تشخیص هیپرپلازی آندومتر با بیوپسی آندومتریال داده می شود. چنانچه نمونه کافی به دست نیاید و یا بیمار بیوپسی آندومتر را تحمل نکند و یا سلول های آتیپی در بیوپسی آندومتریال دیده شود، در آن صورت باید D&C (دیلاتاسیون و کورتاژ) انجام گردد.
درمان هیپرپلازی آندومتر
(این درمان کلی و صرفا جهت اطلاع خوانندگان عزیز می باشد و تاکید می گردد بهترین درمان را از پزشک متخصص مربوط دریافت نمایید)
درمان بر حسب نوع هیپرپلازی، سن و وضعیت باروری بیمار متفاوت است.
. A هیپرپلازی بدون آتیپی
درمان انتخابی پروژستین است که یا به صورت دوره ای یا مداوم داده می شود. در سنین باروری از درمان دوره ای و در خام های یائسه درمان مداوم استفاده می شود.
درمان دوره ای : مدورکی پروژسترون استات mg 10 به مدت 14 روز در هر سیکل قاعدگی به مدت سه ماه
درمان مداوم : مدورکی پروژسترون استات mg 10 هر روزبه مدت سه ماه
بعد از درمان مجدداً بیوپسی آندومتر صورت می گیرد. اگر هیپرپلازی برطرف شده باشد و بیمار قصد حامله شدن داشته باشد می توان القاء تخمکگذاری با کلوفین انجام داد. ولی اگر حامله نخواهد بشود باید OCP استفاده کند.
اما اگر بعد از درمان هیپرپلازی باقی مانده باشد، بهتر است هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام شود. یا اینکه یک دوره دیگر درمان با دوز بیشتر پروژستین یعنی mg 20 در روز به طور مداوم به مدت سه ماه تجویز شود.
کاهش وزن در افراد چاق در درمان هیپرپلازی آندومتر مؤثر بوده است.
. B درمان هیپرپلازی همراه با آتیپی
(این درمان کلی و صرفا جهت اطلاع خوانندگان عزیز می باشد و تاکید می گردد بهترین درمان را از پزشک متخصص مربوط دریافت نمایید)
در دوران حول و حوش یائسگی و یا بعد از یائسگی درمان شامل جراحی (برداشتن رحم ـ لوله ها و تخمدان های هر دو طرف) است. اگر بیمار تمایل به جراحی نداشته باشد و یا در سن باروری باشد، درمان شامل دوز بالای مداوم پروژستین می باشد که به صورت زیر می باشد:
مژسترول استات (از انواع پروژستین ها می باشد) mg 40 ـ 20 ، دو تا سه بار در روز به مدت 6 ماه
یا : دپوپروورا یک دوز عضلانی تک دور 200 میلی گرمی سپس mg 100 هر 2 هفته برای دو نوبت و سپس mg 100 هر ماه یک بار به مدت 6 ماه
سه ماه پس از درمان مجدداً بیوپسی آندومتر انجام می شود. اگر برطرف شده بود که درمان دوره‌ای با مدروکی پروژسترون استات 10 تا 20 میلی گرم یک بار در روز قرار می گیرد و هر 6 تا 12 ماه بیوتی تکرار می گردد.
ولی در صورت عدم موفقیت باید جراحی شود و رحم و لوله ها و تخمدان ها برداشته شود.
دیدگاه خود را درج کنید