سرطان پستان

بیماری های خوش خیم پستان

شرح حال

سرطان پستان : ارزیابی نشانه بیماری پستان که تازه شروع شده باشد، با بررسی آن بر اساس شرح حال کامل بیمار آغاز می گردد. این شرح حال باید شامل سؤالاتی در ارتباط با نشانه های فعلی بیمار، مدت بیماری، نوسانات علائم و نشانه ها، عوامل تشدید کننده یا تسکین دهنده بیماری باشد.

بیماری های پستان باید بر اساس نکات زیر بررسی شود:

• خروج ترشح از نوک پستان
• ویژگی های ترشح (خروج خودبخودی یا غیرخودبخودی، ظاهر، یک طرفه یا دوطرفه بودن درگیری یک مجرا یا چندمجرا)
• توده پستانی (اندازه، تغییر در اندازه، سفتی یا نرمی، ترکیب بافتی)
• درد پستان (دوره ای یا مداوم)
• ارتباط علائم با دوره قاعدگی
• تغییر در شکل، اندازه یا بافت پستان
• نتیجه بیوپسی های قبلی پستان

از بیمار باید در مورد عوامل خطرساز ایجادکننده سرطان پستان سؤال شود، این عوامل به شرح زیر می باشد:

• بالا رفتن سن (تقریباً 50% از سرطان های پستان بعد از 65 سالگی رخ می دهد)
• شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی
• زایمان نداشتن یا اولین حاملگی بعد از سن 30 سالگی
• یائسگی دیررس (بالای سن 55 سالگی)
• سابقه خانوادگی سرطان پستان (به ویژه قبل از سن یائسگی یا دوطرفه بودن)
• تعداد بستگان درجه 1 مبتلا به سرطان پستان و سن آنها در زمان تشخیص بیماری
• سابقه خانوادگی سرطان پستان در افراد مذکر خانواده
• سایر بدخیمی ها (تخمدان، کولون، پروستات)
• عوامل و بیماری های ارثی در ارتباط با افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان، از جمله وجود ژن های BRCA₁ و BRCA₂، سندرم پوتز ، جگر، سندرم آتاکی تلانژکتازی
• پاتولوژی بیوپسی قبلی پستان که نشان دهنده کارسینوم در جای (اینساتیو) آتیپیک یا لبولر یا مجرایی باشد.
• درمان جایگزین با هورمون
• افزایش وزن پس از یائسگی
• سابقه ابتلا به سرطان پستان

همچنین فهرستی از داروهایی که در حال حاضر مصرف می کند، از جمله درمان هورمونی و داروهای گیاهی مانند فیتواستروژن ها تهیه می کنیم. سابقه پرتودرمانی (به ویژه در درمانی بدخیمی های دوران کودکی) باید از بیمار پرسیده شود، زیرا این مسئله میزان بروز سرطان پستان را افزایش می دهد. هدف از ارزیابی پستان این است که به وضوح مشخص کنیم که آیا نشانه های موجود حاکی از یک بیماری خوش خیم در پستان است یا نشان دهنده یک بدخیمی می باشد؟

معاینه فیزیکی

تومورهای پستان به ویژه انواع بدخیم آن معمولاً بدون علامت هستند و تنها با معاینه فیزیکی یا در غربالگری به وسیله ماموگرافی کشف می شوند. در طول دوره قاعدگی تغییرات مختصری در پستان رخ می دهد. در اکثر زنان قبل از قاعدگی افزایش بی خطرند و لاریته و بزرگ شدن خفیف پستان رخ می دهد.

مشاهده

مشاهده در ابتدا در حالی که بیمار راحت نشسته و دست هایش در دو طرف بدنش قرار دارد، انجام می گیرد. پستان ها باید از نظر تقارن، حدود و ظاهر پوست آن با یکدیگر مقایسه کرد. ادم واریتم (قرمزی) را می توان به آسانی تشخیص داد و برای آشکار شدن فرورفتگی پوست یا به داخل کشیده شدن نوک پستان باید از بیمار بخواهید که دستان خود را به بالای سرش برده و سپس آنها را بر روی لگن خود بگذارد (این کار باعث انقباض عضلات سینه ای می‌شود). تومورهای قابل لمس و حتی غیرقابل لمس که باعث از شکل افتادن رباط های کوپر می شوند می توانند باعث فرورفتگی پوست بشوند.

لمس:

در حالی که بیمار نشسته است باید هر یک از پستان ها را با روشی منظم لمس کرد. برای این کار می توان از بالا به پایین لمس کرد ولی برای لمس دقیق بهتر است تمام نواحی پستان را به صورت دوایر متحدالمرکزی که به سمت محیط پستان گسترش می یابند انجام داد. یک پستان آویزان شده را می توان با قرار دادن یک دست در بین پستان و دیواره قفسه سینه و لمس آرام پستان در بین دو دست معاینه کرد. نواحی زیربغل و بالای ترقوه را باید از نظر وجود گره های لنفاوی بزرگ شده لمس کرد. در حالی که بیمار به پشت خوابیده و یک دست خود را بالای سرش قرار داده است، باید پستان همان طرف را مجدداً با روش منظم از ترقوه تا لبه دنده ای لمس کرد. اگر پستان بزرگ باشد، یک بالش یا حوله زیر کتف قرار داده می شود تا سمت مورد معاینه بالا بیاید. در صورت انجام ندادن این کار، پستان به طرفین می افتد و لمس نیمه خارجی آن دشوارتر می شود. در لمس پستان باید به دما، ضخامت پوست، ندولاریته، سفتی و یا نرمی، عدم تقارن توده های آشکار، خروج ترشح از نوک پستان توجه نمود.

اکثر بیماران قبل از یائسگی به طور طبیعی پارانشیم پستانی ندولی دارند. این ندولاریته منتشر است اما عمدتاً در ربع های فوقانی خارجی دیده می شود. این ندول های خوش خیم پارانشیمی، کوچک بوده، اندازه یکسان دارند و حدود آنها نامنظم است. در مقایسه با آنها سرطان پستان معمولاً به شکل یک توده سفت و غیرحساس با حاشیه ای نامنظم بروز می کند. یک توده سرطانی به پوست یا فاشیای زیر خود ممکن است ثابت شده باشد. یک توده مشکوک معمولاً یک طرفه است. یاخته ها و توده های مشابه در هر دو پستان بعید است که یک بیماری بدخیم باشد و احتمالاً بافت طبیعی پستان است.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک سپند با داشتن تمام امکانات لازم برای انجام کلیه آزمایشات و تست ها با متخصصین مجرب در خدمت هموطنان عزیز

جهت هر گونه سوال و مشاوره با شماره تلفن 22802020 تماس بگیرید.

معاینه پستان توسط خود بیمار         Breast Self Exam (BSE)

این معاینه به کشف زودرس سرطان کمک می کند و می تواند میزان بقای بیماران مبتلا به کارسینوم پستان را افزایش دهد. اکثر سرطان های پستان توسط خود بیمار (48%)، تصویربرداری از پستان (41%) کشف می شوند و فقط 11% از آنها در معاینه فیزیکی به وسیله پزشک شناسایی می گردند. برای انجام معاینه پستان توسط خود فرد:

فرد باید در حالی که در جلوی یک آیینه نشسته یا ایستاده است به پستان های خود نگاه کرده و به دنبال عدم تقارن، فرورفتگی پوست یا به داخل کشیده شدن نوک پستان بگردد. بلند کردن دست ها بر روی سر یا فشار دادن دست ها بر روی لگن باعث انقباض عضلات سینه ای می‌گردد و بدین طریق هر گونه فرورفتگی در پوست آشکار می شود. در خاتمه باید پستان‌های خود را در حالت خم شده به جلو معاینه کند. او باید در حالت ایستاده یا نشسته پستان های خود را به دقت با انگشتان دست طرف مقابل لمس کند. سپس باید دراز کشیده و دوباره هر یک از ربع های پستان و همچنین زیربغل را لمس کند و این کار را باید با نرمه سه انگشت میانی و با ایجاد فشار(ملایم، متوسط و عمیق) انجام دهد.

می توان در حمام این معاینه را انجام داد. آب و صابون حساسیت لمس را افزایش می دهد. برای همه زنان بهتر است که پستان خود را هر ماه زمانی مشابه ماه قبل معاینه کنند تا این کار به صورت یک روال عادی درآید. زنان در سنین قبل از یائسگی باید پستان های خود را هر ماه 7 تا 10 روز پس از شروع دوره قاعدگی معاینه کنند. در زنان یائسه در روز یعنی از ماه باید این معاینه را انجام داد. به زنان باید آموزش داد که هر گونه اختلال یا تغییر را به پزشک خود گزارش دهند. برای معاینه از قسمت نرم انگشتان استفاده می شود.

ماموگرافی

ماموگرافی تنها روش برای کشف سرطان های غیرقابل لمس پستان است. برای به دست آوردن تصاویر خوب باید بر روی پستان فشار آورد و باید از قبل به بیمار گفت که فشار آوردن بر روی پستان در او ایجاد درد و ناراحتی می کند.

غربالگری از طریق ماموگرافی

از سن 40 سالگی آغاز می شود و سالیانه ادامه می یابد. سپس در سن بالای 50 سال هر 2ـ1 سال انجام می شود. در زنان بالای 75 سال ماموگرافی هر سال یا هر دو سال یک بار انجام می‌گردد. بعد از این سن اگر امید به زندگی بیش از 4 سال است هر 2 تا 3 سال یک بار انجام می شود.

در زنانی که در گروه پرخطر قرار دارند (وجود سابقه خانوادگی سرطان پستان …) غربالگری با ماموگرافی 10 تا 5 سال زودتر انجام می شود و باید فواصل بین ماموگرافی ها هم کوتاه تر باشد.

توجه:ماموگرافی هرگز جایگزین بیوپسی نمی باشد چون نمی تواند سرطان بالینی را آشکار سازد. در بیماری که یک توده مشکوک یا آشکار داشته باشند علیرغم یافته ای در ماموگرافی باید بیوپسی انجام داد.

سونوگرافی

سونوگرافی برای افتراق دارای یک توده توپر از یک توده کیستیک روشی ارجح می باشد. در صورت وجود توده در زنان جوان تر از 30 سال، شیرده یا حامله از سونوگرافی استفاده می‌شود. سونوگرافی می تواند در بیمارانی مفید باشد که خودشان توده ای را لمس نمی کنند ولی پزشک قادر به شناسایی توده نیست و در ضمن، ماموگرافی چیزی را نشان نداده است.

بیوپسی از بافت پستان

بیوپسی از بافت پستان یا سیتولوژی بی خطرترین روش در ارزیابی موارد زیر می باشند:

توده های آشکار که در معاینه فیزیکی دیده می شوند، یا بیوپسی از ضایعاتی که به وسیله ماموگرافی یا سونوگرافی شناسایی می شوند ولی در معاینه بالینی کشف نشده اند. تعیین بدخیم بودن یا خوش خیم بودن یک ضایعه بر اساس معاینه بالینی اغلب دشوار می باشد و در نهایت نیاز به بررسی بافت به وسیله سیتولوژی از طریق FNA (آسپیراسیون با سوزن ظریف) و یا بیوپسی باز خواهد بود.

برای درمان نباید تنها بر اساس نتایج معاینه فیزیکی و ماموگرافی و بدون داشتن نتیجه بیوپسی تصمیم گرفت.