سرطان اندومتر (رحم)

سرطان اندومتر (رحم)

سرطان اندومتر شایع ترین بدخیمی ژنیتال و چهارمین سرطان زنان است که پس از سرطان‌های پستان، ریه و روده قرار می گیرد. به طور کلی 2 تا 3 درصد از زنان در طول زندگی خود به آن مبتلا می شوند.

حداکثر سن شیوع آن بین 50 تا 65 سالگی است. در 25% موارد در سال های پره منوپاز (یائسگی) و 2 تا 5 درصد قبل از 40 سالگی اتفاق می افتد. بنابراین به طور عمده در زنان پس از یائسگی رخ می دهد.

شایع ترین نوع آن سرطان آدنوکارسینوم است که حدود 75 تا 90 درصد موارد را تشکیل می‌دهد. انواع دیگر آن عبارتند از لیومیوسارکوم، سارکوم مولرین، آدنوکارسینوم مولرین، سارکوم استرومای اندومتر.

عوامل خطرساز               Risk factors

مهمترین ریسک فاکتور سرطان اندومتر:

1)        وجود استروژن مقابله نشده (بی رقیب است): منظور از استروژن مقابله نشده، یعنی استروژنی که توسط پروژسترون اثراتش تخفیف داده نشود و مهار نگردد. به عبارتی افزایش نسبت استروژن به پروژسترون را گویند.

2)        چاقی: خطر ابتلا به سرطان اندومتر در زنانی که 10 تا 23 کیلوگرم اضافه وزن دارند، 3 برابر بقیه افراد است.

3)        زنانی که زایمان نداشتند دارای خطر 2 تا 3 برابر نسبت به زنان زایمان کرده هستند. ناباروری و سابقه قاعدگی نامنظم به دلیل وجود چرخه های قاعدگی بدون تخمکگذاری (و در نتیجه مواجهه طولانی با استروژن بدون پروژسترون کافی) خطر را افزایش می دهد.

4)        سندرم تخمدان پلی کیستیک

5)        تومورهای تخمدانی تولیدکنندۀ استروژن

6)        درمان جایگزینی استروژن بدون پروژسترون در دوران یائسگی

7)        استفاده از تاموکسیفن که جهت درمان سرطان پستان استفاده می شود، خطر سرطان اندومتر را افزایش می دهد (مصرف بیش از 6 سال).

8)        دیابت قندی

9)        سابقه تابش اشعه X به لگن

10)   الکل

توجه: استعمال دخانیات از طریق افزایش گلبولین متصل شونده به هورمون های جنسی (SHBG) و نیز یائسگی زودرس اثر محافظتی در برابر سرطان اندومتر دارد.

علائم کانسر آندومتر

شایع ترین علامت خونریزی غیرطبیعی رحم است که در 80 تا 90% رخ می دهد و یا ترشح واژینال ممکن است وجود داشته باشد. در حدود 10% بیماران درد زیر شکم دارند. لگن طبیعی است ولی ممکن است سرویکس و تنه‌ی رحم کمی سفت و بزرگ شوند.

تشخیص

پاپ اسمیر فقط در 30 تا 50% مبتلایان به سرطان آندومتر مثبت می باشد. روش اصلی تشخیص سرطان اندومتر، گرفته نمونه‌ی بافتی از اندومتر و بررسی پاتولوژیک آن است. در افراد بالای 40 سال باید جهت رد سرطان سرویکس علاوه بر بیوپسیاندومتر، کورتاژ آندوسرویکال (ECC) نیز انجام شود. در صورت تداوم یا عود خونریزی غیرطبیعی یا وجود عوامل پرخطر، کورتاژ تشخیص (D&C) انجام می شود.

* در خانم های یائسه که به خونریزی رحمی دچار می شوند اولین قدم بررسی ضخامت اندومتر با سونوگرافی است که اگر ضخامت کمتر از 5 میلی متر باشد امکان وجود سرطان اندومتر بعید است.

* CA-125 تومور مارکر اصلی در سرطان تخمدان است. اما زنانی که تومورهای سرطانی اندومتر بیش از یک سوم میومتر را درگیر کرده باشند ممکن است افزایش یابد.

طبقه بندی مراحل سرطان آندومتر به طریق جراحی:

Stage I                 توصیف

I_A                         تومور محدود به آندومتر است.

I_B                          کمتر از نصف ضخامت میومتر مورد تهاجم قرار گرفته است.

I_C                          بیش از نصف میومتر مورد تهاجم قرار گرفته است.

II_A                         تومور به سروز، و یا آدنکس تهاجم کرده و یا بررسی سیتولوژیک حفره‌ی صفاق مثبت است.

II_B                     

III_A                       تومور به سروز، و یا آرنکس تهاجم کرده و یا بررسی سیتولوژیک حفره‌ی صفاق مثبت است.

III_B                        متاستاز به واژن

III_C                        متاستاز به لگن و یا غدد لنفاوی پاراآئورتیک

IV_A                       تهاجم به مخاط مثانه یا روده

IV_B                       متاستاز دوردست (از جمله شکمی یا غدد لنفاوی اینگونیال)