توتال پروتئین

1- هدف
هدف از تدوين اين دستورالعمل، تشريح روند انجام آزمایش تست توتال پروتئین خون می باشد.
2 – دامنه کاربرد
اين دستورالعمل در واحد بیوشیمی برای انجام آزمایش توتال پروتئین بر روی نمونه های پلاسما/سرم كاربرد دارد.
3 – مسئولیت اجراء

مسئوليت اجرای صحیح این دستورالعمل بر عهده مسئول واحد بیوشیمی می باشد.
مسئوليت نظارت بر اجرای صحیح این دستورالعمل بر عهده مسئول کنترل کیفیت و سوپروایزر می باشد.
4 – تعاریف
پروتئین ها پلی مر اسید های آمینه هستند که در ساختمان و عملکرد سلول های بدن نقش حیاتی دارند. کلیه آنزیم ها، هورمون ها (بعضا)، هموگلوبین خون و میوگلوبین عضلات و پاتن های سیستم ایمنی از جنس پروتئین هستند لذا کلیه سلول های بدن به این مواد نیازمندند. پروتئین توسط مواد غذایی وارد بدن شده، پس از هضم و جذب اجزای آن یعنی اسید های آمینه وارد جریان خون می شوند و در کبد مجددا به پیوتئین های مختلف تبدیل می شوند. پروتئین های مختلف تبدیل می شوند. پروتئین های جریان خون به سه دسته کلی تقسیم می شوند: آلبومین که پیش از 70 % است. گلوبولین ها که در سیستم ایمنی ساخته می شوند، پروتئین های انعقادی، هورمون ها و آنزیم های موجود در خون که بعلت کمیت بسیار پایین فقط در بیماری های خاص در نظر گرفته می شوند. در اندازه گیری پروتئین توتال خون مقدار آلبومین و گلوبولینها نقش اصلی را بازی می کنند.
از آنجا که پروتئین ها در تثبیت فشار اسمزی خون (فشار انکوتیک oncotic pressure) نقش مهمی دارند. کمبود پروتئین باعث نشت مایع از داخل رگ های فضای بین بافتی و بروز ادم می شود و یکی از مارکر های اختلال کبدی است. افزایش پروتئین ها (غیر دسته گلوبولین) تاثیر بالینی ندارد و بیشتر در اثر مصرف دارو یا هورمون ایجاد می شود. دسته ای از گلوبولین ها بنام گاماگلوبولین ها در بیماری های خود ایمنی مثل مولتیپل مایلوما بشدت افزایش یافته و باعث اختلال در ویسکوزیته خون می شوند.
اختلال کیفی و کمی پروتئین ها در بیماری های کبدی، کلیوی، گوارشی، سوختگی ها، مایلوما، سوءتغذیه و سوءجذب مشاهده می شود. سوءتغذیه شدید باعث کاهش قابل توجه پروتئین می شود که به آن بیماری کواشیوکور می گویند.
• عنوان آزمایش
Total Protein Gen.2(ID-027)
• اصول انجام آزمایش
رنگ سنجی
Protein + Cu++ Alkaline pH Cu – protein Complex
شدت رنگ حاصل نسبت مستقیم با غلظت پروتئین دارد و با اندازه گیری افزایش جذب در nm 552 تعیین می شود.
5- شرایط نمونه :
• حداقل مقدار نمونه :
هر تست به دو میکرولیتر نمونه نیاز دارد و در دستگاه کوباس اینتگرا با حداقل 100 میکرولیتر می توان تست را انجام داد .
• نوع نمونه :
سرم – پلاسما (هپارینه یا EDTA). از آنجا که پلاسما دارای پروتئین های انعقادی مثل فیبرینوژن می باشد. نمونه سرم ارجح است. ضد انعقاد قابل قبول فقط لیتیم، هپارین و پتاسیم- EDTA (K3-EDTA) است.
• شرایط نمونه برداری :
ناشتایی ضرورتی ندارد
• شرایط نگهداری و پایداری:
پروتئین توتال سرم در دمای 8-2 درجه سانتی گراد یک ماه و در فریزر -20 تا 6 ماه پایدار است.
• شرایط رد یا قبول نمونه :
پلاسما را ظرف 4 ساعت از سلول های خون جدا کنید. وضعیت بدنی بیمار (سرپایی یا بستری) را در پرسشنامه ضمیمه وارد کنید. نمونه را پس از سانتریفوژ کنترل کنید که شفاف و عاری از ذرات معلق باشد.
6- مواد ، لوازم و تجهیزات
1- دستگاه اتو آنالایزر MINDRAY BS380 و متعلقات مربوط به آن
2- لوله گاما
3- سمپلر سر سمپلر
4- کیت TP2
5- پارافیلم
6- نمونه سرم پلاسما و ادرار
7- کنترل Preci Control Clini Chem multi 1 & 2
8- کالیبراتور C fas
9- آب مقطر
7-روش انجام آزمایش:
پس از تهیه ورک لیست روزانه، ابتدا نمونه ها را از واحد توزیع سرم تحویل گرفته و در ابتدا شرایط ظاهری نمونه ها را چک نمایید سپس در صورت مناسب بودن شرایط کنترل کیفیت مطابق دستورالعمل کنترل کیفیت آزمایشهای کمی (Quantitative)، نمونه ها جهت انجام آزمایش به دستگاه داده شود .
• کالیبراسیون :
جهت کالیبراسیون از cfas استفاده می گردد. پس از هر بار کالیبراسیون باید مجددا نمونه های کنترلی به دستگاه داده شوند. همچنین پس از هر بار سرویس دستگاه (از جمله تعویض پروب) نیز باید کالیبراسیون انجام گردد.
8- کنترل کیفیت :
به دستورالعمل کنترل کیفیت آزمایشهای کمی (Quantitative) مراجعه شود .
• دستورالعمل سریع کنترل کیفیت
در هر run جهت کنترل کیفی از Pccc 1 (غلظت نرمال) و Pccc 2 (غلظت پاتولوژیک) استفاده می شود. اعداد بدست آمده برای هر کنترل در منحنی Levey-jennings نقطه گذاری می گردند. در صورتیکه که قانونی نقض شده باشد ابتدا به مسئول کنترل کیفیت اطلاع داده شود و طبق نظر ایشان عمل شود . به صورت کلی براساس خطای ایجاد شده با توجه به نوع آن اقدام لازم بعمل می آید. به عنوان مثال اگر قانون مربوط به خطای دقتی باشد (مثل 13S,R4S ) بار دیگر کنترل به دستگاه داده می شود. اگر قانون مربوط به خطای سیستماتیک باشد ( مثل 22S, 41S, 10X) احتمالا خطا مربوط به کالیبر نبودن تست می باشد. لذا تست را کالیبر کنید. دوباره کنترل را بدهید. در صورتیکه مشکل همچنان باقیست، معرف (کنترل، کالیبراتور، کیتها ) و دستگاه را چک کنید .به عنوان مثال: ابتدا کنترل جدیدی تهیه کنید. اگر مشکل رفع نشد کالیبراتور جدیدی تهیه کنید اگر مشکل رفع نشد کیت جدیدی را امتحان کنید. اگر مشکل رفع نشد برنامه های مربوط به عملکرد دستگاه را بررسی کنید. چنانچه به نتیجه نرسیدید با شرکت اکبریه تماس بگیرید و مشکل را مطرح نمایید. چنانچه با عدم همکاری شرکت مذبور روبرو شدید با مسئول فنی موضوع را مطرح کنید.
9- نحوه محاسبه نتایج در روش های کمی :
دستگاه به طور اتوماتیک غلظت توتال پروتئین را محاسبه می کند
10- محدوده مرجع (Reference Interval) :
بالغین : 6.6 – 8.7 g/dl
نوزادان : 4.6 – 7.0 g/dl
11- محدوده قابل اندازه گیری Reportable Range :
0.2-12 g/dl
12- محدوده هشدار یا مقادیر بحرانی :
ندارد
• ملاحظات ایمنی:
• در هنگام کار با نمونه ها حتما از دستکش و عینک محافظ استفاده شود پس از پایان کار سطوح کاری با محلول ضدعفونی تمیز شوند.
• کیت در دمای محیط نگهداری شود و نیاز به قرار دادن در یخچال ندارد.
13- ویژگی های آنالیتیک (خصوصیات و کارآیی آزمایش):
طبق ادعای سازنده خطای عدم دقت بدست آمده است. برای اطلاعات بیشتر به جدول CVو Bias مجاز وستگارد مراجعه کنید.
درون نوبتی 7/0 – 3/0 % برای سرم های کنترل
میان نوبتی 3/1 – 1 %
14- محدودیت های انجام آزمایش (منابع بالقوه تغییر پذیری) :
دز هیدراتاسیون باعث افزایش سطح پروتئین می شود.
حالت بدنی ایستاده یا خوابیده مقدار 0.4 – 0.8 gr/dl تغییر در نتیجه اندازه گیری سرمی ایجاد می کند.
15- اقدامات بعدی در برخورد با نتایج غیر طبیعی :
در صورت بیشتر یا کمتر بودن از محدوده تست با تکرار صحه گذاری می شود. نتایج را با سوابق بیمار کنترل کنید. در صورت امکان پروتئین نمونه ادرار راندوم یا 24 ساعته را نیز چک کنید. در این مورد این مورد با مسئول بخش بیوشیمی هماهنگ کنید.
16- عوامل مداخله گر :
بکارگیری طولانی مدت یک تورنیکه می تواند هر دو جزء پروتئین توتال را افزایش دهد. نمونه گیری خون محیطی از قسمت پروکسیمال محلی که یک تزریق وریدی صورت گرفته می تواند سطح Pro را بطور نادرست پائین نشان دهد.
• تداخلات دارویی :
داروهایی که سبب افزایش سطح Pro می شوند:
استروئیدهای آنابولیزان، آندوژن ها، کورتیکوستروئید ها، دکستران، هورمون رشد، انسولین و پروژسترون
داروهایی که ممکن است سبب کاهش سطح پروتئین شوند :
یون های آمونیوم ، استروژن ، داروهای هپاتوتوکسیک و داروهای ضد بارداری خوراکی.
17- چگونگی تفسیر نتایج :
به شرح زیر می باشد
• موارد افزایش:
بیماری مالتیپل مایلوما، دز هیدراتاسیون که با غلیظ شدن سرم خون باعث افزایش کاذب می شود. دارو های استروئیدی آنابولیک، هورمون رشد، انسولین، پروژسترون
• موارد کاهش:
سوختگی شدید، اسهال و استفراغ طولانی، سوءتغذیه یا سوءجذب، بیماری کبدی، بیماری کلیوی مثل سندروم نفروتیک که با پروتئینوری شدید همراه است، خونریزی، بارداری، فقر شدید پروتئین. دارو های ضد بارداری خوراکی
18- سایر موارد :
ندارد.
19- مراجع و ضمائم
1- بروشور کیت (2007-12- V3 En)
2- Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 2007
3- تفسیر تست های تشخیصی Pagana، 2005.
20 – مدارک مرتبط
1 – منحنی های کنترل کیفی
2- جداول CV و Bias مجاز
3- دستور کار با اتوآنالایزر MINDRAY BS380
4- تفسیر قوانین وستگارد
log book-5 دستگاه