ازدواج فامیلی از نظر ژنتیک، آری یا خیر ؟

جمله «عقد پسر عمو، دختر عمو را در آسمان ها بسته‌اند» را همه شنیده‌اند. در عین حال معمولا اکثر جوامع در آموزش‌هایی که خصوصا برای قشر جوان خود می‌گذارند آن ها را از ازدواج فامیلی منع می کنند اما دلایل این منع چیست؟

در این مقاله با ما همراه باشید تا به شما بگوییم نتایج تحقیقات درمورد ازدواج فامیلی چه می‌گوید.

ازدواج فامیلی ازدواجی است که زوج، جد یا نیای مشترک داشته باشند. مثلاً پسر عمو و دختر عمو، پسر خاله و دختر خاله، پسر دایی و دختر عمه، دختر دایی و پسر عمه، نوه دایی، نوه عمه و .. در این نوع ازدواج احتمال تولد فرزند معلول بالاتر از سایر ازدواج‌هاست.

بحث ازدواج خویشاوندی درکشور ایران و سایر کشورهای خاورمیانه بسیار پررنگ است، به گونه ای  تخمین زده شده است که حداقل 30% از تمامی ازدواج های انجام گرفته در کشور ایران، از نوع خویشاوندی می باشد.  با وجود داشتن مزایا از نظر شناخت طولانی مدت دو خانواده، فرهنگ نزدیک، اطمینان بیشتر و ..، از نظر ژنتیکی احتمال تولد فرزند معلول بالاتر از سایر ازدواج‌هاست.

بر اساس آمارهای جهانی 3 تا 4 درصد مرگ و میر نوزادان، به دلیل اختلالات ژنتیکی رخ می‌دهد. حتی در دورترین ازدواجهای فامیلی نیز 5 تا 6 درصد احتمال تولد کودک معلول در خانواده وجود دارد که این ریسک خطر در ازدواجهای فامیلی نزدیک، علاوه بر افزایش 12 درصدی با احتمال تکرار معلولیت در فرزندان بعدی خانواده نیز همراه است؛ اما با این حال حق انتخاب با زوجین است و در برخی موارد نیز دیده می‌شود که والدین علی‌رغم توصیه مشاوران به جای بازداشتن فرزندان از ازدواج با یکدیگر، بدون در نظر گرفتن عواقب کار آنها را به ازدواج با یکدیگر نیز ترغیب می‌کنند. احتمال تولد کودک معلول در ازدواجهای فامیلی 2 تا 3 برابر ازدواجهای معمولی است و این اهمیت انجام آزمایشات ژنتیکی را روشن می‌سازد.

از جمله ناهنجاری هایی که ریسک بروز آن ها در ازدواج های خویشاوندی افزایش می یابد می توان به تالاسمی ماژور ( کم خونی شدید در کودک که منجر به تزریق خون می شود)، اختلالات متابولیک در نوزاد از جمله فنیل کتونوری (PKU)، آلبینیسم ( زالی)، نابینایی و کم بینایی، بروز اختلالات عصبی و حرکتی و انواع عقب ماندگی های ذهنی، اختلالات نقص ایمنی، کودکان پروانه ای، (EB)اختلالات انعقادی و .. اشاره کرد.

آیا مشاوره ژنتیک در ازدواج های خویشاوندی لازم است؟

مشاوره ژنتیک و انجام تست های ژنتیکی پیشنهادی فرد مشاور، در ازدواج های خویشاوندی ضروری است، زیرا با انجام تست های ژنتیکی دقیق، می توان ریسک خطر را در این نوع ازدواج ها، همانند ازدواج های غریبه  کاهش یافته کرد. در ازدواج‌های غیرفامیلی خطر ابتلا به معلولیت مادرزادی فرزندان زیر 3 درصد است.

ازدواج فامیلی و به تبع آن، بار سنگین معلولیت فرزند، بر همگان روشن است. لذا به تمامی افراد که قصد ازدواج خویشاوندی را دارند و یا زوجین خویشاوند که قصد بارداری دارند،  انجام مشاوره ژنتیک پیشنهاد می گردد.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک سپند با داشتن تمام امکانات لازم برای انجام کلیه آزمایشات و تست ها با متخصصین مجرب در خدمت هموطنان عزیز

جهت هر گونه سوال و مشاوره با شماره تلفن 22802020 تماس بگیرید.