آزمایش FBS چیست؟

آزمایش FBS چیست؟

آزمایش FBS یا Fasting Blood Sugar  یکی از انواع آزمایشات قند خون است.  در طی آن میزان گلوکز در خون اندازه‌گیری می‎شود. گلوکز از جمله قندهای ساده یا مونوساکارید به‌شمار می‎رود. گمان نکنید وجود آن برای بدن ضروری نیست. سلول‌های بدن برای رشد و انجام فعالیت‌های خود به این ماده نیاز دارند. در واقع گلوکز انرژی سلول‌ها را تامین می‌کند. مشکل زمانی رخ می‌دهد که این ماده به درستی به سمت سلول‌ها هدایت نشده و وارد خون می‎‌شوند. تجمع بیش از حد آنها در خون منجر به افزایش قند خون خواهد شد. این درست همان زمانی است که پزشک انجام آزمایش FBS را تجویز خواهد کرد.
همه این مشکلات از آنجایی شروع می‌‎شود که هورمون انسولین به وظایف خود به درستی عمل نمی‌کند. وظیفه اصلی این هورمون رساندن گلوکز به سلول‌های بدن است. زمانی که سطح این هورمون در بدن کاهش یابد یا اختلالی در عملکرد آن رخ دهد، زمینه برای بروز دیابت تیپ یک و دو آماده خواهد شد. هر چقدر زودتر به این مشکل پی ببرید، به همان اندازه می‌‎توانید در کنترل بیماری موفق عمل کنید.

میزان نرمال FBS

میزان نرمال FBS در افراد بالغ که به دیابت مبتلا نیستند بین 70 تا 110 میلی گرم بر دسی لیتر تعیین شده است.

دیابت قند خون بالای ۱۲۶ است و مرحله احتمال پیش دیابت ۱۱۵ تا ۱۲۶است.

میزان نرمال FBS در کودکانی که کمتر از دو سال دارند  بین70 تا 100 میلی‌گرم در دسی لیتر است.

علائم بالینی ناشی از اختلال قند خون

همان گونه که گفته شد، میزان نرمال قند خون در بدن، با توجه به سن فرد آزمایش دهنده تعیین می‌شود. بدون تردید، اختلال در مقدار نرمال، سبب ایجاد نشانه ها و علائم بالینی در فرد می‌شود که از جمله مهمترین این علائم عبارتند از:

علائم قند خون بالا

سطح قند خون بالا باعث بروز علائمی می‌شود که عبارت است از:

تشنگی زیاد

سردرد

مشکل تمرکز

تاری دید

خستگی

تکرر ادرار

کاهش وزن

علائم قند خون پایین

شرایط بدن: تعریق بیش از حد، گرسنگی بیش از حد، خستگی، سردرد، لرزش

مشکلات گوارشی: تهوع و استفراغ

مشکلات ذهنی: گیجی و عدم پاسخگویی

مشکلات دهانی: خشکی دهان

پرخاشگری

تاری دید

سردرد

سوزن سوزن شدن

بی‌خوابی

چه زمانی نیاز به انجام آزمایش قند خون ناشتا وجود دارد؟

1. زمانی که فرد در سنین بالای 20 سال قرار دارد.
2. بالا بودن ریسک ابتلا به دیابت
3. وجود علائم نشان دهنده قند خون بالا یا قند خون پایین
4. در زمان ابتلا به دیابت و برای ارزیابی روند درمان

در چه افرادی ریسک ابتلا به دیابت بالا بوده و نیاز به انجام آزمایش FBS دارند؟

1. افراد با اضافه وزن بالا و بدون تحرک
2. داشتن سابقه خانوادگی
3. زنانی با سابقه ابتلا به دیابت بارداری و یا با تولد نوزادانی بیشتر از 4 کیلوگرم
4. زنان با سندرم تخمدان پلی کیستیک
5. افراد مبتلا به فشارخون بالا یا مصرف داروهای کاهنده فشارخون
6. سابقه بیماری‌های قلبی عروقی
7. HbA1C برابر یا بالای 6

قند خون ناشتا می‌تواند بالاتر از مقادیر معمول باشد در مواردی که:

1. در شرایط احتمالی ابتلا به پیش دیابت که می‌تواند به دیابت منتهی گردد.
2. در زمان ابتلا به دیابت
3. احتمالا دیابت قبلا تشخیص داده شده و داروی انسولین یا هر نوع داروی دیگر برای مدیریت شرایط دیابتیک مصرف نشده است. رژیم غذایی مرتبط با شرایط دیابتی رعایت نگردیده است.
4. در صورت وجود بیماری‌های کبدی و کلیوی
5. التهاب پانکراس
6. بدن فرد به طور بسیار شدید تحت تاثیر استرس، بیماری، عفونت و یا آسیب قرار گرفته است.
7. مصرف برخی از داروها از جمله استروئیدهایی هم‌چون پردنیزولون می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون شود.

احتمال وجود قند خون ناشتای پایین‌تر از رنج نرمال ممکن است به دلایل زیر رخ داده باشد:

1. شما مبتلا به دیابت هستید و دوز داروی دیابت و یا هر نوع داروی دیگر کنترل کننده این شرایط بالاتر از حد مورد تجویز بوده است. دیابت در حال کنترل دارویی قرار داشته و علاوه بر آن هیچ‌گونه مواد غذایی قندی مصرف نگردیده است.
2. غدد تیروئید، آدرنال، هیپوفیز شما عملکرد مناسبی ندارند.
3. احتمال بیماری‌های کبدی در چنین شرایطی وجود دارد.
4. احتمال جذب نامناسب غذا
5. عدم ورود مقادیر کافی از مواد مورد نیاز به بدن