سرطان واژن

سرطان اولیه واژن نسبتاً غیرشایع است و تنها 1 تا 2% از نئوپلاسم های بدخیم دستگاه تناسلی را شامل می شود.

سرطان اولیه واژن را باید از سرطان متاستاتیک واژن افتراق داد. سرطان های متاستاتیک اکثریت سرطان های واژن را تشکیل می دهند.

شایع ترین منشأ سرطان های متاستاتیک واژن، سرویکس و آندومتر می باشد. یعنی بیشتر از سرویکس و آندومتر به واژن متاستاز داده می شود.

ایتولوژی

علت کارسینوم سلول های سنگفرشی واژن مشخص نمی باشد. ولی احتمالاً HPV (زگیل تناسلی) و رادیاسیون از ریسک فاکتورهای آن می باشد. سن شایع آن 50 سالگی است.

در 30% مبتلایان به سرطان واژن، سابقه‌ی ابتلا به سرطان سرویکس را حداقل 5 سال قبل ذکر می کنند. در سرطان واژن هم مرحله‌ی نئوپلازی داخل اپی تلیاسی (این ساتیو) داریم که در صورت عدم درمان به سرطان مهاجم پیشرفت می کند.

در صورت وجود سرطان توأم در ولو و واژن، بیماری به عنوان سرطان ولو و در صورت وجود سرطان توأم سرویکس و واژن به عنوان سرطان سرویکس در نظر گرفته می شود.

علائم سرطان واژن

خونریزی و ترشحات بدون درد واژینال، لکه بینی بعد از نزدیکی از علائم سرطان واژن است. در تومورهایی که پیشرفته تر هستند ممکن است رتانسیون ادرار (احتباس ادرار)، اسپاسم مثانه، هماچوری و تکرر ادراری نیز دیده شود. تومورهایی که در جدار خلفی واژن به وجود می آیند ممکن است علائم رکتال نظیر Tenesmus (زورپیچ)، یبوست و یا وجود خون در مدفوع ایجاد کنند.

تشخیص

اقدامات تشخیص شامل گرفتن یک شرح حال کامل و معاینه بالینی و لمس دقیق واژن، معاینات دودستی لگن و رکتوم است. هنگام معاینه‌ی واژینال باید اسپکلوم را در داخل واژن گردش داد تا تمامی سطوح دیده شود، زیرا ضایعات بخش خلفی که شایع تر از سایر نقاط هستند ممکن است از نظر دور بمانند.

شایع ترین محل سرطان واژن، دیواره‌ی خلفی (یک سوم فوقانی) آن است. در کلیه‌ی بیماران با تست پاپ اسمیر غیرطبیعی و آنها که دچار خونریزی غیرقابل توجیه واژینال هستند، کلپوسکوپی انجام می شود. از نواحی مشکوک در کلپوسکوپی،بیوپسی گرفته می شود.

در اکثر موارد سرطان واژن از طریق انتشار مستقیم به نسج نرم لگن و اعضای مجاور کشیده می شود. ضایعات یک سوم تحتانی واژن می توانند مستقیماً به غدد لنفاوی اینگونیال ران و نیز غدد لنفاوی لگن دست اندازی کنند. انتشار بیماری به ریه ها، کبد یا استخوان از راه خون ممکن است به صورت یک پدیده‌ی دیررس بروز کند.

شایع ترین نوع سرطان واژن کارسینوم سلول سنگفرشی است که 80 تا 90% کل موارد سرطان‌های واژن را تشکیل می دهد. سن متوسط زنان هنگام ابتلاء به آن 60 سال است. دومین تومور شایع واژن عبارتست از ملانوم بدخیم که 8/2 تا 5% تمام نئوپلاسم های واژن را شامل می شود. سایر انواع عبارتند از آدنوکارسینوما و سارکوما.

آدنوکارسینوم اولیه‌ی واژن نادر است و 9% از تومورهای اولیه‌ی واژن را تشکیل می دهد. با وجود این شایع ترین انواع آدنوکارسینوم واژن، نوع متاستاتیک آن است. آدنوکارسینوم متاستاتیک واژن ممکن است از کولون، آندومتر، تخمدان یا به ندرت پانکراس و معده منشأ گرفته باشد.

ملانوم بدخیم واژن بیماری نادر و بی نهایت کشنده ای است. متوسط سن این بیماران 58 سال است و اغلب در زنان سفید پوست دیده می شود. شایع ترین محل این تومور در یک سوم تحتانی واژن است.

درمان ملانوم های بدخیم: برداشتن واژن + هسترکتومی + برداشتن غدد لنفاوی لگن

شایع ترین تومور فرانشیمی بدخیم واژن در کودکان و نوزادان را بدومیوسارکوم بوتیریوئید است. اکثراً در سنین زیر 5 سال رخ می دهد. وجه مشخصه آن وجود توده های شبه انگوری است که از دهانه وستیبول به بیرون راه یافته و تظاهر اصلی آن خونریزی واژینال است. درمان انتخابی آن شیمی درمانی و به دنبال آن جراحی صورت می گیرد.

مرحله بندی سرطان واژن به صورت بالینی صورت می گیرد.

مرحله 0        کارسنیومinsitu ، کارسنیوم داخلی اپی تلیایی

مرحله I         کارسنیوم محدود به جدار واژن است.

مرحله II        کارسنیوم بافت زیر واژن را درگیر کرده ولی به جدار لگن کشیده نشده است.

مرحله III      کارسنیوم به جدار لگن کشیده شده است.

مرحله IV     کارسنیوم به آن سوی لگن حقیقی کشیده شده و یا مخاط مثانه یا رکتوم را گرفتار کرده است.

مرحله IV_a     رشد تومور به اعضای مجاور کشیده شده است.

مرحله IV_b     تومور به اعضای دوردست انتشار یافته است.

درمان سرطان واژن

(این درمان کلی و صرفا جهت اطلاع خوانندگان عزیز می باشد و تاکید می گردد بهترین درمان را از پزشک متخصص مربوط دریافت نمایید)

روش درمان بر حسب نتایج CT اسکن،نتایج رادیوگرافی قفسه سینه، محل گرفتاری، سن و وضعیت باروری تا حدی متفاوت است. درمان اصلی رادیوتراپی است و در مواردی جراحی به تنهایی یا همراه با رادیوتراپی انجام می شود.

رادیوتراپی: درمان اکثر موارد سرطان واژن، رادیوتراپی است و مشتمل بر رادیوتراپی خارجی و متعاقب آن رادیوتراپی داخلی یا گذاشتن موارد رادیواکتیو داخل واژن می باشد.

جراحی: جراحی در موارد زیر انجام می شود:

الف) وقتی سرطان محدود به یک‌سوم فوقانی واژن و در Stage I قرار دارد، درمان انتخابی واژینکتومی همراه با لنفادنکتومی دو طرفه‌ی لگن و در صورت درگیری آندومتر، هیسترکتومی رادیکال نیز انجام می شود. اگر بعد از عمل آزمایش پاتولوژی نشان دهنده درگیری غدد لنفاوی لگن باشد، رادیوتراپی بعد از عمل توصیه می شود.

ب) اگر کارسینوم محدود به یک سوم تحتانی واژن باشد، درمان انتخابی ولوکتومی + برداشت یک سوم تحتانی واژن + لنفادنکتومی دو طرفه‌ی اینگونیال و فمورال است. اگر بعد از عمل غدد لنفاوی اینگونیال یا فمورال گرفتار بودند، رادیوتراپی خارجی توصیه می شود.